Podatek VAT to oczywiście nie jedyny jakiemu musi sprostać przedsiębiorca. W przypadku tego podatku istnieje jednak pewne pole do manewru w zależności od naszej indywidualnej sytuacji.
Co to VAT
Podatek VAT to stosunkowo nowy wynalazek. Jednak pomimo tego, że pojawił się dopiero w połowie XX wieku, to szybko zyskał sobie popularność na świecie, także w Polsce. Skrót VAT pochodzi z języka angielskiego i w pełnym formie brzmi: Value Added Tax, co oznacza podatek od wartości dodanej. Z jakiś powodów w Polsce przyjęło się jednak angielski skrót, chociaż ustawa regulująca kwestie związane z podatkiem VAT nazywa się Ustawą o podatku od towarów i usług, a jej aktualnie obowiązująca wersja pochodzi z 2004 roku. W Polsce obecnie podstawowa stawka tego podatku wynosi 23% (chociaż teoretycznie jest ona tylko tymczasowa i powinna zostać obniżona, to w praktyce na razie się na to nie zanosi). Poza tym istnieją również obniżone stawki tego podatku: 5% na produkty żywnościowe i książki, 8% również głównie na produkty spożywcze i medyczne. Istnieją także pewne typy działalności, które są w ogóle zwolnione z podatku VAT.
Kto jest, kto może być, a kto musi być płatnikiem VAT
Zakładając działalność gospodarczą należy podjąć decyzję czy chcemy zarejestrować się jako płatnik VAT. Oczywiście decyzję taką będzie mogli podjąć jedynie wtedy kiedy nie jesteśmy zobowiązani do bycia płatnikiem VAT. Zawsze muszą zarejestrować się jako VAT-owcy między innymi osoby świadczące usługi doradcze, albo prowadzące handel metalami szlachetnymi. Poza tym wszyscy, których roczne obroty osiągną 150 tysięcy złoty również muszą zarejestrować się jako płatnicy VAT. Pozostałe osoby mogą być płatnikami VAT, ale nie muszą. Wszystko zależy od ich indywidualnej decyzji i tego co im się „bardziej opłaca”. Zasadniczo przyjęło się przyjmować za podstawowe kryterium to, czy jako przedsiębiorcy będziemy sami nabywać wiele produktów i usług, które są obciążone podatkiem VAT. Jeśli tak, a naszymi klientami będą głównie osoby prowadzące działalność gospodarczą, to prawdopodobnie opłaca nam się zostać płatnikiem VAT. Stanie się on bowiem dla nas neutralny podatkowo. Jeśli jednak ktoś nie będzie w swojej działalności podatkowej miał zbyt wielu kosztów obłożonych podatkiem VAT (zwolnione są od niego na przykład składki na ZUS, albo innego rodzaju składki ubezpieczeniowe), a jego klienci będą głównie osobami prywatnymi, to prawdopodobnie korzystniej będzie dla niego wstrzymać się od rejestracji jako podatnik VAT. Należy również pamiętać, że działalność „ovatowana” jest droższa pod względem obsługi księgowej i bardziej narażona na kontrole skarbowe, gdyż VAT to jedno z głównych źródeł wpływów do budżetu państwa.
Formalności
Aby zostać płatnikiem podatku VAT należy wypełnić formularz VAT-R i uiścić opłatę skarbową w wysokości 170 zł. Ten sam druk wykorzystamy również kiedy będziemy chcieli zaktualizować nasze dane jako płatnika VAT. Rejestrację można przeprowadzić również w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej, nie tylko na jej początku, jak również w trakcie roku podatkowego. Urzędem Podatkowym właściwym do spraw podatku VAT jest urząd wykonywania działalności gospodarczej (może on więc różnić się od urzędu właściwego ze względu na podatek dochodowy).